Każdy wie, że silnik potrzebuje oleju. Nie zmienia to jednak faktu, że ogromna ilość usterek nadal wynika z niewłaściwego zastosowania środków smarnych. Nie trudno znaleźć na forach opinie o możliwości stosowania zamiennie olejów do ciężarówek w osobówkach i odwrotnie.

Tak samo jak silnik benzynowy nie zniesie oleju napędowego, tak silnik wysokoprężny nie strawi właściwie oleju silnikowego przeznaczonego do osobówki (nawet Diesla!). Olej do ciężarówki a olej do samochodu osobowego to płyny znacząco różniące się składem.

Częstotliwość wymiany oleju silnikowego

W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że 4-5 wymian oleju w silniku pojazdu użytkowego to śmierć niejednego silnika osobówki. Dla wysokoprężnego silnika ciężarówki milion kilometrów to żadne specjalne osiągnięcie. Pierwszą różnicą między olejem do samochodu osobowego, a do ciężarówki jest częstotliwość jego wymiany. Poza tym ilość oleju potrzebna do pracy silnika samochodu osobowego o pojemności 1.4 litra jest oczywiście znacznie mniejsza niż ta służąca obsłudze jednostki o pojemności 10 czy 12 litrów.

Funkcje oleju w ciężarówce i osobówce

Podstawowa funkcja jaką pełni olej do silnika to oczywiście smarowanie. A że proces ten odbywa się inaczej w ciężarówce i inaczej w samochodzie osobowym, także specyfika oleju musi być inna. 

Współczesne oleje silnikowe składają się z bazy olejowej oraz dodatków takich jak przeciwutleniacze, dyspersanty, modyfikatory lepkości, emulgatory i środki antykorozyjne.

To wszystko stanowi około 15-20% objętości oleju, który, by mógł odpowiednio chronić silnik, musi być dobrany zgodnie z jego specyfiką. Szeroko pojęta ochrona, jaką daje silnikowi olej ma w przypadku osobówek głównie wspomagać w uzyskiwaniu maksymalnych osiągów. W jednostkach wysokoprężnych pracujących w pojazdach ciężarowych olej ma zaś przede wszystkim chronić silnik podczas dużych obciążeń i na długich dystansach oraz pomiędzy wymianami oleju, które przykładowo w 10-litrowym silniku 400-konnego MAN`a zaleca się co 80-90 tys. km, czyli znacznie rzadziej niż w jakiejkolwiek osobówce. 

Dyspersanty i przeciwutleniacze w olejach silnikowych

Olej silnikowy TIR różni się od oleju do osobówki m.in. ilością obecnych w nim dyspersantów, czyli uszlachetniaczy, których zadaniem jest hamowanie zbijania się cząstek sadzy w duże skupiska. Takie skupiska bowiem powodują zwiększenie lepkości oleju, utrudniając jego przepływ przez układ smarowania. Jak łatwo się domyślić konsumpcja oleju napędowego w jednostce ciężarowej jest wyższa, co za tym idzie ilość wytrąconej sadzy także będzie większa, to zaś wymaga zastosowania oleju z odpowiednią ilością dyspersantów.

Zadaniem innych istotnych dodatków do olejów – przeciwutleniaczy jest zapobieganie utlenianiu się formacji olejowej.

Ich funkcja w silnikach samochodów osobowych polega głównie na uodpornieniu przy chwilowych przeciążeniach termicznych. W przypadku jednostek samochodów ciężarowych dobrze zbilansowany pakiet dodatków przeciwutleniająch ma wydłużyć wytrzymałość silnika w przerwach między wymianami płynów eksploatacyjnych.

Oznaczenia olejów silnikowych

Wg klasyfikacji jakościowej olejów silnikowych Stowarzyszenia Europejskich Producentów Samochodów (ACEA) , oleje dla silników samochodów osobowych oznaczane są:

  • A – dla silników benzynowych
  • B – dla silników Diesla
  • C – dla silników Diesla wyposażonych w DPF

Dla silników wysokoprężnych w samochodach ciężarowych oleje oznaczane są np. E4, E6, E7, E9 – klasyfikacja tu uzależniona jest od norm emisji spalin oraz polecanych przez producenta okresów obsługi olejowej. W świetle tych licznych różnic oczywiście nie polecamy eksperymentowania z olejami. Dla dobra waszych silników!